Papa met skateboard
In zijn eerste jeugdboek gooit Nick Hornby meteen zware problemen op tafel. Gescheiden ouders, tienerzwangerschappen en vieze babyluiers: ‘Smak’ bevat het allemaal.
Kathy Mathys
Sam is een zestienjarige Londenaar die graag klooit met zijn Playstation of gaat skaten in Grind City met vrienden Rabbit en Rubbish. Meisjes leveren je alleen maar veel gedoe op, vindt hij. Als ze op dezelfde school zitten, kom je ze vijftig keer per dag tegen en ben je ze beu voor je iets met hen begint. Alicia, een welgevormde nimf uit een rijke familie, brengt daar op slag verandering in. Sam aarzelt voor hij met haar naar bed gaat. Zijn ouders waren tieners toen ze Sam kregen en na een rampzalig huwelijk gingen ze snel uit elkaar. Of om het met de woorden van Sams tactloze vader te zeggen: ‘Jouw moeder en ik zijn uiteindelijk een soort broer en zus geworden. En niet eens op een leuke manier. Zonder incest en zo.’ Sam is erg bang om dezelfde fouten te maken als pa en ma. Hij gebruikt dus wel degelijk condooms maar dan gebeurt er toch een ongelukje en Alicia wordt zwanger.
Tot daar de prille tienerromantiek, Starbucks- en bioscoopbezoekjes incluis. Dan doet Hornby iets heel vreemds. Alicia, die droomde van een carrière als model, blijkt plots barstensvol moederinstincten te zitten en ze wil niets liever dan die baby. Prima, alleen lijkt het toch bizar dat een zestienjarige uit een progressief gezin nog geen seconde een abortus overweegt. Niet dat we zitten te wachten op een probleemboek vol Zware Gesprekken tussen de toekomstige ouders. Alleen is het opmerkelijk dat Hornby elke aanzet tot conflict in de kiem smoort. En wat doet Sam? Hij vlucht naar Hastings, keert dan met de staart tussen de benen terug en begeleidt Alicia naar de zwangerschapscursus. Hornby flitst Sam tot twee maal toe naar de toekomst en toont hem hoe het is om luiers te verversen en bezoekjes te brengen aan de kinderarts. Ook die sciencefictionachtige fragmenten voegen weinig toe aan een verhaal dat rustig naar een voorspelbaar eind-goed-al-goed voortkabbelt.
Sam lijkt op de mannen in Hornby’s werk voor volwassenen. Best wel sympathiek maar niet altijd even goed in vrouwenkwesties. Ook zijn fascinatie voor sport en muziek doet vertrouwd aan. Jammer wel dat Sam soms betweterig is en dat zijn grapjes niet altijd even geslaagd zijn. Zo vergelijkt hij zijn angst voor het vaderschap met de dreiging van vijftig Al Qaida’s. De beste grappen komen van de slome skater Rabbit, aan wie Sam zich vaak ergert. Rabbit vraagt zich af of Sams zoon, Roof, genoemd werd naar de plaats waar hij werd verwekt, zoals Posh Spice en David Beckham deden met hun baby Brooklyn.
Aan het slot lezen we dat 80 % van alle tienervaders na vijftien jaar het contact met hun kinderen volledig kwijtraakten. Harde cijfers, ook voor Sam. Zijn voornemen om het anders aan te pakken, klinkt dan ook authentiek. Jammer dat het verpakt zit in een verhaal dat zoveel vragen en confrontaties schuwt.
*
Nick Hornby, Smak, vertaald door Elles Theulen, Atlas, 270 blz.