Helse afdaling
Zelfs de meest gereputeerde therapeuten verliezen wel eens de pedalen. In ‘Trauma’ voert Patrick McGrath een uiterst getroebleerde psychiater op.
Kathy Mathys
Charlie Weir was zeven, toen zijn moeder haar eerste depressie kreeg. Zijn egocentrische ouders propten hem vol schuldgevoelens. ‘Het merendeel van mijn collega’s is door hun moeder de psychiatrie in gedreven, meestal omdat ze haar tekort hebben gedaan,’ meent Charlie, die in ‘Trauma’ zijn gruwelijke helletocht beschrijft. De trauma’s van zijn patiënten – Viëtnamveteranen en incestslachtoffers – analyseert hij vakkundig maar zijn eigen demonen kan hij nauwelijks bevatten. Na de dood van zijn moeder zoekt Charlie troost bij zijn ex-vrouw en begint hij een affaire met de getormenteerde Nora. Charlie’s trauma’s laten zich niet langer onderdrukken. Het zijn veelkoppige monsters die opduiken in zijn intense nachtmerries. ‘Dat is wat trauma betekent. De gebeurtenis is altijd nu, in het heden, nieuw’, aldus McGrath.
De schrijver van gotische verhalen als ‘Het gesticht’ en het door David Cronenberg verfilmde ‘Spin’ gaat de realistische toer op in ‘Trauma’. Hij schept een rauw portret van New York tijdens de jaren 1970, toen de stad dringend toe was aan een facelift. Het stikte er van de krankzinnigen, zieken en criminelen. Kapotte telefooncellen, gebroken straatlampen en afval bepaalden het straatbeeld. Wie in Charlie’s New York geen dikke huid heeft, gaat onvermijdelijk ten onder. McGrath heeft het over psychiaters en machtshonger, kunst en moraliteit en sociale malaise in de grootstad. Toch staat Charlie’s verhaal voorop. McGrath beschrijft hem als een man voor wie eenzaamheid even vertrouwd is als een paar oude schoenen. De toon van ‘Trauma’ is elegisch en sober, de taal heeft nauwelijks sierlijke franjes. McGrath bezondigt zich wel eens aan weinig opwindende vergelijkingen als ‘warrig blond haar dat als een gordijn voor haar gezicht viel’. ‘Trauma’ bekoort vooral door zijn strak georchestreerde plot en zijn tragisch-aandoenlijke hoofdpersonage.
***
Patrick McGrath, Trauma, vertaald door Piet Verhagen, De Bezige Bij, Amsterdam, 234 blz. Oorspronkelijke titel: Trauma